బుధ అష్టమి అనునది హిందువులకు అతి పవిత్రమైనది. ఈ అష్టమి అనగా 8 వ తిథి , శుక్ల పక్షమున గాని , కృష్ణ పక్షమున గాని , బుధవారము నాడు సంభవించినచో ఆ అష్టమిని “బుధాష్టమి” అని అంటారు.ఈ బుధాష్టమి పరమ శివుని పూజకు , అమ్మ పార్వతి దేవి పూజకు మిక్కిలి శ్ఱేష్టము. ఈ దినమున భక్తులు మిగుల భయ భక్తులచే పార్వతి , పరమేశ్వరులను ఆరాదించెదరు.
మన హిందూ ధర్మశాస్త్ర ప్రకారము , ఎవరైతే ఈ బుధాష్టమి నాడు ఉపవాసము ఉండి , శివారాధన , పార్వతిదేవి ఆరాధన చేస్తారో , అట్టి వారు , వారి మరణానంతరం నరకమునకు పోవరట. ఈ బుధాష్టమి వ్రతము సలుపు వారు స్వచ్చమైన పుణ్య జీవితమును పొంది తమ జీవితంలో సకాల అభివృద్ధి పొందుతారు.
ఈ బుదాష్టమి వ్రతమును ఉత్తర దేశమున , అనగా గుజరాత్ యందును , మహారాష్ట్ర యందును ఎక్కువగా ఆచరిస్తారు.
బుధాష్టమి వ్రత విధానము:
ఈ దినమున అనగా బుదాష్టమి నాడు భక్తులు నవగ్రహాలలో ఒకడైన బుదుడిని ఆరాదించి , ఆయన అనుగ్రహమును పొందుతారు. ఈ దినము భక్తులు ఉపవాసముండి బుదుడికి ప్రత్యేక నైవేద్యమును నివేదించుతారు. వ్రత పూజ పిదప ఆ ప్రసాదమును మాత్రము తీసుకొన వలయును. ఈ వ్రతమునకై బుధ విగ్రహము కానీ , బంగారు , వెండి కాసులో చిత్రీకరీంచిన బుధరూప కాసు ను కానీ , ఉపయోగించెదరు. ఈ బుధుడి ముందు నీటితో నింపిన కలశమును పెట్టి కొబ్బరి బోండామును ప్రతిష్టించెదరు. పిదప భయ భక్తులచే వివిధ పూజలను చేసి , ఆ నైవేద్య ప్రసాదమును అందరికీ పంచి ఇస్తారు.ఈ వ్రతము ప్రారంబించినవారు వరుసగా 8 మార్లు ఆచరించవలెను.
ఈ విధముగా ఆచరించిన పిదప , కడపటి బుధాష్టమి నాడు నీరు పేదలకు , భోజనాలు పెట్టి , తోచిన వస్త్ర దానం చేయవలెను. వారికి నెలకు సరిపడ బియ్యం , నూనె , పప్పులు దానము చేయవలెను , ఈ విధముగా బుధ అష్టమి వ్రతమును చేసిన వారికి , వారి సకల దోషములు తోలగి , పుణ్యం లభించి నరక లోకమునకు పోక కైవల్య ప్రాప్తి పొందుతారు.
కొందరు ఈ దినమున శివ పార్వతులకు పూజలు కూడా నిర్వహిస్తారు.
ఈ బుధాష్టమి విశిష్టత:
ఈ బుధాష్టమి యొక్క విశిష్టత బ్రహ్మాండ పురాణము నందు వివరింప బడివున్నది. ఈ వ్రతం చేసిన వారికి ప్రస్తుత , పూర్వ , జన్మ పాపముల నుండి విముక్తి లభించును. శివ , పార్వతి ఆరాధన ఈ బుధాష్టమి నాడు చేసిన అంతటి ఫలితం లభించును. ఈ వ్రతమాచరించిన వారికి బుధ గ్రహ దోషములు నివారింపబడి , బుధ గ్రహ బాధలనుండి విముక్తి లభించును.
శ్రీ బుధ అష్టోత్తరశతనామ స్తోత్రం
బుధో బుధార్చితః సౌమ్యః సౌమ్యచిత్తః శుభప్రదః
దృఢవ్రతో దృఢబలః శ్రుతిజాలప్రబోధకః || ౧ ||
సత్యవాసః సత్యవచాః శ్రేయసాంపతిరవ్యయః
సోమజః సుఖదః శ్రీమాన్ సోమవంశప్రదీపకః || ౨ ||
వేదవిద్వేదతత్త్వజ్ఞో వేదాంతజ్ఞానభాస్వరః
విద్యావిచక్షణ విభుర్ విద్వత్ప్రీతికరో బుధః || ౩ ||
విశ్వానుకూలసంచారీ విశేషవినయాన్వితః
వివిధాగమసారజ్ఞో వీర్యవాన్ విగతజ్వరః || ౪ ||
త్రివర్గఫలదోఽనంతః త్రిదశాధిపపూజితః
బుద్ధిమాన్ బహుశాస్త్రజ్ఞో బలీ బంధవిమోచకః || ౫ ||
వక్రాతివక్రగమనో వాసవో వసుధాధిపః
ప్రసాదవదనో వంద్యో వరేణ్యో వాగ్విలక్షణః || ౬ ||
సత్యవాన్ సత్యసంకల్పః సత్యబంధుః సదాదరః
సర్వరోగప్రశమనః సర్వమృత్యునివారకః || ౭ ||
వాణిజ్యనిపుణో వశ్యో వాతాంగీ వాతరోగహృత్
స్థూలః స్థైర్యగుణాధ్యక్షః స్థూలసూక్ష్మాదికారణః || ౮ ||
అప్రకాశః ప్రకాశాత్మా ఘనో గగనభూషణః
విధిస్తుత్యో విశాలాక్షో విద్వజ్జనమనోహరః || ౯ ||
చారుశీలః స్వప్రకాశః చపలశ్చ జితేంద్రియః
ఉదఙ్ముఖో మఖాసక్తో మగధాధిపతిర్హరః || ౧౦ ||
సౌమ్యవత్సరసంజాతః సోమప్రియకరః సుఖీ
సింహాధిరూఢః సర్వజ్ఞః శిఖివర్ణః శివంకరః || ౧౧ ||
పీతాంబరో పీతవపుః పీతచ్ఛత్రధ్వజాంకితః
ఖడ్గచర్మధరః కార్యకర్తా కలుషహారకః || ౧౨ ||
ఆత్రేయగోత్రజోఽత్యంతవినయో విశ్వపావనః
చాంపేయపుష్పసంకాశః చారణః చారుభూషణః || ౧౩ ||
వీతరాగో వీతభయో విశుద్ధకనకప్రభః
బంధుప్రియో బంధముక్తో బాణమండలసంశ్రితః || ౧౪ ||
అర్కేశానప్రదేశస్థః తర్కశాస్త్రవిశారదః
ప్రశాంతః ప్రీతిసంయుక్తః ప్రియకృత్ ప్రియభాషణః || ౧౫ ||
మేధావీ మాధవాసక్తో మిథునాధిపతిః సుధీః
కన్యారాశిప్రియః కామప్రదో ఘనఫలాశ్రయః || ౧౬ ||
బుధస్యైవం ప్రకారేణ నామ్నామష్టోత్తరం శతమ్ ||
బుధ కవచం
అస్య శ్రీబుధకవచస్తోత్రమంత్రస్య , కశ్యప ఋషిః ,
అనుష్టుప్ ఛందః , బుధో దేవతా , బుధప్రీత్యర్థం జపే వినియోగః |
అథ బుధ కవచమ్
బుధస్తు పుస్తకధరః కుంకుమస్య సమద్యుతిః |
పీతాంబరధరః పాతు పీతమాల్యానులేపనః || 1 ||
కటిం చ పాతు మే సౌమ్యః శిరోదేశం బుధస్తథా |
నేత్రే ఙ్ఞానమయః పాతు శ్రోత్రే పాతు నిశాప్రియః || 2 ||
ఘ్రాణం గంధప్రియః పాతు జిహ్వాం విద్యాప్రదో మమ |
కంఠం పాతు విధోః పుత్రో భుజౌ పుస్తకభూషణః || 3 ||
వక్షః పాతు వరాంగశ్చ హృదయం రోహిణీసుతః |
నాభిం పాతు సురారాధ్యో మధ్యం పాతు ఖగేశ్వరః || 4 ||
జానునీ రౌహిణేయశ్చ పాతు జంఘే ??ఉఖిలప్రదః |
పాదౌ మే బోధనః పాతు పాతు సౌమ్యో ??ఉఖిలం వపుః || 5 ||
అథ ఫలశ్రుతిః
ఏతద్ధి కవచం దివ్యం సర్వపాపప్రణాశనమ్ |
సర్వరోగప్రశమనం సర్వదుఃఖనివారణమ్ || 6 ||
ఆయురారోగ్యశుభదం పుత్రపౌత్రప్రవర్ధనమ్ |
యః పఠేచ్ఛృణుయాద్వాపి సర్వత్ర విజయీ భవేత్ || 7 ||
ఇతి శ్రీబ్రహ్మవైవర్తపురాణే బుధకవచం సంపూర్ణమ్
